പ്രഭാകര്‍ദാസ്
എലിസബത്ത് രാജ്ഞി വിടവാങ്ങിയതോടെ ആധുനിക ബ്രിട്ടന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു അധ്യായത്തിനാണ് അവസാനമാകുന്നത്. 1952 ഫെബ്രുവരി ആറിനാണ് അവര്‍ പദവിയില്‍ എത്തിയത്. ബ്രിട്ടീഷ് രാജപദവിയിലെത്തിയ നാല്‍പതാമത്തെ വ്യക്തിയായിരുന്നു എലിസബത്ത്. അമേരിക്കന്‍ വനിതയെ വിവാഹം ചെയ്യാന്‍ പിതൃസഹോദരന്‍ എഡ്വേഡ് എട്ടാമന്‍ സ്ഥാനത്യാഗം ചെയ്തതിനെത്തുടര്‍ന്നാണ് എലിസബത്തിന്റെ പിതാവ് ജോര്‍ജ് ആറാമന്‍ രാജാവായത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തോടെ അധികാരം എലിസബത്തില്‍ വന്നു ചേര്‍ന്നു. എലിസബത്ത് രാജ്ഞിയുടെ ഭരണകാലത്ത് 1952 ല്‍ വിന്‍സ്റ്റണ്‍ ചര്‍ച്ചില്‍ മുതല്‍ 2022ല്‍ ലിസ്ട്രസ് വരെ 15 പേര്‍ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രിമാരായി. ലോകത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ കറന്‍സികളില്‍ ചിത്രമുള്ള ഭരണാധികാരിയെന്ന നിലയില്‍ ഗിന്നസ് ബുക്കിലും രാജ്ഞി ഇടംപിടിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ലണ്ടനിലാണ് എലിസബത്ത് ജനിച്ചത്. പഠിച്ചത് സ്വന്തം ഭവനത്തില്‍ തന്നെ. ജോര്‍ജ് ആറാമനാണ് പിതാവ്. അമ്മ ഡച്ചസ് ഓഫ് യോര്‍ക്ക് (പിന്നീട് ക്വീന്‍ എലിസബത്ത് രാജ്ഞി അമ്മ), സ്‌കോട്ടിഷ് പ്രഭുവായിരുന്ന ക്ലോഡ് ബോവ്‌സ്‌ലിയോണ്‍, സ്ട്രാത്ത്‌മോറിന്റെയും കിംഗ്‌ഹോണിന്റെയും 14ാമത്തെ പ്രഭുവിന്റെ ഇളയ മകളായിരുന്നു. മുത്തച്ഛന്റെ ഭരണകാലത്ത് എലിസബത്ത് തന്റെ അമ്മാവന്‍ എഡ്വേര്‍ഡിനും അവളുടെ പിതാവിനും പിന്നില്‍ ബ്രിട്ടീഷ് സിംഹാസനത്തിലേക്കുള്ള പിന്തുടര്‍ച്ചാവകാശത്തില്‍ മൂന്നാമനായിരുന്നു. രാജ്ഞിയാകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നില്ല. എഡ്വേര്‍ഡ് ചെറുപ്പമായിരുന്നതിനാല്‍ എലിസബത്തിന് മുമ്പുള്ള പിന്‍ഗാമിയായി വിവാഹം കഴിക്കാനും കുട്ടികളുണ്ടാകാനും സാധ്യതയുണ്ട്. 1936ല്‍ അവളുടെ മുത്തച്ഛന്‍ മരിക്കുകയും അമ്മാവന്‍ എഡ്വേര്‍ഡ് എട്ടാമനായി വിജയിക്കുകയും ചെയ്തപ്പോള്‍ പിതാവിന്‌ശേഷം അവള്‍ സിംഹാസനത്തില്‍ രണ്ടാമനായി. ആ വര്‍ഷം അവസാനം, വിവാഹമോചനം നേടിയ വാലിസ് സിംപ്‌സണുമായുള്ള വിവാഹനിശ്ചയം ഭരണഘടനാ പ്രതിസന്ധിക്ക് കാരണമായതിനെത്തുടര്‍ന്ന് എഡ്വേര്‍ഡ് രാജിവച്ചു. തല്‍ഫലമായി എലിസബത്തിന്റെ പിതാവ് രാജാവായി. ജോര്‍ജ് ആറാമന്‍ എന്ന രാജകീയ നാമം സ്വീകരിച്ചു. എലിസബത്തിന് സഹോദരന്മാര്‍ ഇല്ലാതിരുന്നതിനാല്‍ അവള്‍ അവകാശിയായി മാറി. അവളുടെ മാതാപിതാക്കള്‍ക്ക് പിന്നീട് പുത്രന്‍ ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍ അവന്‍ അനന്തരാവകാശിയായി പ്രത്യക്ഷമായും അവള്‍ക്ക് മുകളില്‍ ആയിരിക്കുമായിരുന്നു.
1939 സെപ്തംബറില്‍ ബ്രിട്ടന്‍ രണ്ടാം ലോക യുദ്ധത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചു. ലുഫ്റ്റ്‌വാഫ് ലണ്ടനില്‍ ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള വ്യോമാക്രമണം ഒഴിവാക്കാന്‍ എലിസബത്ത് രാജകുമാരിമാരെയും മാര്‍ഗരറ്റിനെയും കാനഡയിലേക്ക് മാറ്റണമെന്ന് പ്രഭു ഹെയില്‍ഷാം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചു. ഇത് അവരുടെ അമ്മ നിരസിച്ചു. ‘ഞാന്‍ ഇല്ലാതെ കുട്ടികള്‍ പോകില്ല, രാജാവില്ലാതെ ഞാന്‍ പോകില്ല, രാജാവ് ഒരിക്കലും പോകില്ല’ എന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. 1940ല്‍ 14 വയസ്സുള്ള എലിസബത്ത് ബി.ബി.സിയുടെ ചില്‍ഡ്രന്‍സ് അവറില്‍ നഗരങ്ങളില്‍നിന്ന് ഒഴിപ്പിക്കപ്പെട്ട മറ്റ് കുട്ടികളെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു തന്റെ ആദ്യത്തെ റേഡിയോ പ്രക്ഷേപണം നടത്തി. അവള്‍ പറഞ്ഞു: ‘ഞങ്ങളുടെ ധീരരായ നാവികരെയും സൈനികരെയും വ്യോമസേനക്കാരെയും സഹായിക്കാന്‍ ഞങ്ങളാല്‍ കഴിയുന്നതെല്ലാം ചെയ്യാന്‍ ഞങ്ങള്‍ ശ്രമിക്കുന്നു. കൂടാതെ യുദ്ധത്തിന്റെ അപകടത്തിന്റെയും സങ്കടത്തിന്റെയും സ്വന്തം പങ്ക് വഹിക്കാന്‍ ഞങ്ങളും ശ്രമിക്കുന്നു. നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും അറിയാം, അവസാനം എല്ലാം ശരിയാകും.’
എലിസബത്ത് ഭാവി ഭര്‍ത്താവായ ഗ്രീസിലെയും ഡെന്‍മാര്‍ക്കിലെയും ഫിലിപ്പ് രാജകുമാരനെ 1934 ലും 1937 ലും കണ്ടുമുട്ടി. 1939 ജൂലൈയില്‍ ഡാര്‍ട്ട്മൗത്തിലെ റോയല്‍ നേവല്‍ കോളജില്‍ നടന്ന മറ്റൊരു മീറ്റിംഗിന് ശേഷം താന്‍ ഫിലിപ്പുമായി പ്രണയത്തിലാണെന്ന് പറഞ്ഞു. അപ്പോള്‍ അവള്‍ക്ക് 13 വയസ്സ് മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഫിലിപ്പിന് സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയില്ലായിരുന്നു, വിദേശിയായിരുന്നു (രണ്ടാം ലോക യുദ്ധത്തിലുടനീളം റോയല്‍ നേവിയില്‍ സേവനമനുഷ്ഠിച്ച ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജയാണെങ്കിലും), നാസി ബന്ധമുള്ള ജര്‍മന്‍ പ്രഭുക്കന്മാരെ വിവാഹം കഴിച്ച സഹോദരിമാരുണ്ടായിരുന്നു. ഇത്തരം പ്രതിസന്ധികളെല്ലാമുണ്ടായിട്ടും വിവാഹ നിശ്ചയം വിവാദമായിരുന്നില്ല. വിവാഹത്തിന് മുമ്പ് ഫിലിപ്പ് തന്റെ ഗ്രീക്ക്, ഡാനിഷ് പദവികള്‍ ഉപേക്ഷിച്ചു. ഔദ്യോഗികമായി ഗ്രീക്ക് ഓര്‍ത്തഡോക്‌സിയില്‍നിന്ന് ആംഗ്ലിക്കനിസത്തിലേക്ക് പരിവര്‍ത്തനം ചെയ്തു. കൂടാതെ അമ്മയുടെ ബ്രിട്ടീഷ് കുടുംബത്തിന്റെ കുടുംബപ്പേര് സ്വീകരിച്ച് ലെഫ്റ്റനന്റ് ഫിലിപ്പ് മൗണ്ട് ബാറ്റണ്‍ എന്ന ശൈലി സ്വീകരിച്ചു.
എലിസബത്ത് തന്റെ ആദ്യ കുട്ടിയായ ചാള്‍സ് രാജകുമാരനെ 1948 നവംബര്‍ 14ന് പ്രസവിച്ചു. ഒരു മാസം മുമ്പ് രാജാവ് തന്റെ കുട്ടികള്‍ക്ക് ഒരു രാജകുമാരന്റെയോ രാജകുമാരിയുടെയോ ശൈലിയും പദവിയും ഉപയോഗിക്കാന്‍ അനുവദിച്ചുകൊണ്ട് കത്ത് പേറ്റന്റ് നല്‍കിയിരുന്നു. അവരുടെ പിതാവ് രാജകീയ രാജകുമാരനല്ലായിരുന്നു. രണ്ടാമത്തെ കുട്ടി ആനി രാജകുമാരി 1950ല്‍ ജനിച്ചു. എലിസബത്ത് രാജ്ഞിയും ചാള്‍സ് രാജകുമാരന്റെ ഭാര്യ ഡയാന രാജകുമാരിയും തമ്മില്‍ അത്ര നല്ല ബന്ധമായിരുന്നില്ല ഉണ്ടായിരുന്നത്. നിരവധി പുസ്തകങ്ങളും സിനിമകളും റിപ്പോര്‍ട്ടുകളും ഇരുവരുടേയും ബന്ധത്തെ ചുറ്റിപറ്റി പുറത്തുവന്നിരുന്നു. ചാള്‍സ് രാജകുമാരനുമായി പ്രണയത്തിലായിരുന്ന 1980ലാണ് ഡയാനയും എലിസബത്ത് രാജ്ഞിയുമായി കണ്ടത്. പിന്നീട് ഒരു വര്‍ഷത്തിനകം 1981 ജൂലൈ മാസത്തില്‍ ഇവര്‍ വിവാഹിതരുമായി. എന്നാല്‍ അന്ന് മുതല്‍തന്നെ രാജകുമാരിയും രാജ്ഞിയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം അസ്വസ്ഥമായി തുടങ്ങിയെന്നാണ് ജീവചരിത്രകാരനായ ആന്‍ഡ്രൂ മോര്‍ട്ടണ്‍ പറയുന്നത്. ‘ഡയാന: ഹെര്‍ ട്രൂ സ്‌റ്റോറി ഇന്‍ ഹെര്‍ ഓണ്‍ വേഡ്‌സ്’ എന്ന ജീവചരിത്രത്തിലാണ് മോര്‍ട്ടണ്‍ ഇക്കാര്യങ്ങള്‍ വിശദമാക്കുന്നത്. വിവാഹത്തിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ കാലങ്ങളില്‍ ഡയാനക്ക് ഭര്‍തൃമാതാവിനെ ഭയമായിരുന്നു. പലപ്പോഴും ഇരുവരും കണ്ടുമുട്ടുമ്പോള്‍ അഭിവാദ്യങ്ങള്‍ അര്‍പ്പിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും തമ്മില്‍ കൃത്യമായ അകലം പാലിക്കുന്നതില്‍ ശ്രദ്ധിക്കാറുണ്ടെന്നും പുസ്തകത്തില്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നു. വില്യം രാജകുമാരന്റെ ജനനത്തോടെ ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം മെച്ചപ്പെട്ടതായും മറ്റൊരു വാദമുണ്ട്. 1982ല്‍ വില്യംസ് രാജകുമാരന് ജനിച്ചതിനുശേഷം രാജകുടുംബത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന വേഷങ്ങള്‍ ക്രമേണ ഡയാന ഏറ്റെടുക്കാന്‍ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ഇതോടെ ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം മെച്ചപ്പെടാനും തുടങ്ങി. അഞ്ച് വര്‍ഷത്തിന് ശേഷം ചാള്‍സ് രാജകുമാരന് കാമില പാര്‍ക്കറുമായുള്ള അടുപ്പത്തെക്കുറിച്ച് കിംവദന്തികള്‍ വന്നതോടെ വീണ്ടും കാര്യങ്ങള്‍ വഷളായി. ഭര്‍ത്താവിന്റെ പരസ്ത്രീ ബന്ധത്തില്‍ രാജ്ഞിയുടെ സഹായവും ഡയാന തേടിയിരുന്നുവെന്നാണ് റിപ്പോര്‍ട്ട്. വിഷയത്തില്‍ രാജ്ഞി തന്റെയൊപ്പം നില്‍ക്കുമെന്ന് കരുതിയാണ് സഹായം തേടിയത്. എന്നാല്‍ വര്‍ഷങ്ങള്‍ കടന്നുപോയിട്ടും രാജ്ഞിയില്‍നിന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ച പിന്തുണ ലഭിക്കാതെ ഡയാന നിശബ്ദയായി. 1992ല്‍ ചാള്‍സ് രാജകുമാരനും ഡയാനയും വേര്‍പിരിഞ്ഞു. എലിസബത്ത് രാജ്ഞിയുടെ ജനനം ബക്കിങ്ങാം കൊട്ടാരത്തിലായിരുന്നില്ല. ലണ്ടനിലെ മേഫെയറിലുള്ള ബ്രുട്ടന്‍ സ്ട്രീറ്റിലുള്ള വസതിയിലായിരുന്നു. മരണം സ്‌കോട്ട്‌ലന്‍ഡിലെ ബാല്‍മോറല്‍ കൊട്ടാരത്തിലും.