മര്വാന് ബിഷാറ
‘റഷ്യയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഇത് ഒരു തണുത്ത ദിവസമായിരിക്കും’ റഷ്യ- യുക്രെയ്നില് അധിനിവേശം ആരംഭിച്ചതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ ഫെബ്രുവരി 24 ന് നടത്തിയ പത്രസമ്മേളനത്തില് യു.എസ് പ്രസിഡന്റ് ജോ ബൈഡന് നിരീക്ഷിച്ചത് ഇങ്ങനെയായിരുന്നു. എന്നാല് തുടര്ന്നുള്ള ഏതാനും ദിവസങ്ങളില്, അന്താരാഷ്ട്ര പ്രതികരണങ്ങള് മോസ്കോയെ സാര്വത്രികമായി അപലപിക്കുന്നതായിരുന്നില്ല. രണ്ട് പ്രധാന ഏഷ്യന് രാജ്യങ്ങളായ ചൈനയും ഇന്ത്യയും റഷ്യന് ആക്രമണത്തെ നിശിതമായി അപലപിച്ചില്ല, കൂടാതെ നൈജീരിയ, ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക, ഈജിപ്ത് തുടങ്ങിയ വലിയ ആഫ്രിക്കന് രാജ്യങ്ങളും അപലപിച്ചില്ല. ഫെബ്രുവരി 25 ലെ റഷ്യന് അധിനിവേശത്തെ അപലപിക്കുന്ന യു.എന് രക്ഷാസമിതിക്ക് അനുകൂലമായി വോട്ട് ചെയ്യാനുള്ള യു.എസ് സമ്മര്ദ്ദത്തിന് വഴങ്ങുന്നതുവരെ ബ്രസീലും ഇളകിക്കളിച്ചു. യു.എന് രക്ഷാസമിതിയിലെ 15 അംഗങ്ങളില് 11 പേരും പ്രമേയത്തെ അനുകൂലിച്ച് വോട്ട് ചെയ്തു. പല രാജ്യങ്ങളും അസന്ദിഗ്ധമായ അപലപനം നിര്ത്തി, മിക്കതും അക്രമം അവസാനിപ്പിച്ച് ചര്ച്ചകളിലേക്ക് മടങ്ങാന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു.
സാമ്പത്തികമായും തന്ത്രപരമായും ഏകീകൃത ആധിപത്യം പുലര്ത്തുന്ന പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങള്, അന്താരാഷ്ട്ര നിയമത്തിന്റെ നഗ്നമായ ലംഘനത്തിന്റെ സാര്വത്രിക അപലപനം ഉറപ്പാക്കുന്നതില് പരാജയപ്പെട്ടത് എന്തുകൊണ്ടാണ്? ഹ്രസ്വമായ ഉത്തരം: ഇതിന് യുക്രെയ്നുമായി കുറച്ച് ബന്ധവും അമേരിക്കയുമായി കൂടുതല് ബന്ധവും ഉണ്ടായിരിക്കാം. യു.എസും റഷ്യയും തമ്മിലുള്ള മറ്റൊരു ശീതയുദ്ധത്തിലേക്ക് വലിച്ചിഴക്കപ്പെടുമോ എന്ന ഭയവും സംശയവും രാജ്യങ്ങള്ക്കിടയില് നിലനില്ക്കുന്നു. കീവ് ഇരയും മോസ്കോ ആക്രമണകാരിയുമാകാം. എന്നാല് പലരുടെയും ദൃഷ്ടിയില്, വാഷിംഗ്ടണ് ഇതിലെല്ലാം പൂര്ണമായും നിരപരാധിയല്ല. സ്വയം നിയുക്ത ‘ലോക പൊലീസുകാരന്’ എന്ന നിലയില്, റഷ്യയിലും ചൈനയിലും പരിസരത്തും ഉള്പ്പെടെ, വ്യത്യസ്ത കാരണങ്ങളാല് മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുടെ ആഭ്യന്തര കാര്യങ്ങളില് യു.എസ് കുറ്റാരോപിതനാണ് അല്ലെങ്കില് കുറഞ്ഞത് ഇടപെടുന്നതായി കാണുന്നു. ആക്രമണം, അധിനിവേശം, അന്താരാഷ്ട്ര നിയമ ലംഘനങ്ങള് എന്നിവയുടെ കാര്യത്തില് ഇത് ഇരട്ടത്താപ്പാണെന്ന് ആരോപിക്കപ്പെടുന്നു, ഒന്ന് സഖ്യകക്ഷികള്ക്കും മറ്റൊന്ന് ബാക്കിയുള്ളവര്ക്കും, ശീതയുദ്ധകാലത്തെപ്പോലെ. ആ യുദ്ധം നോര്ത്തില് തണുത്തതായിരുന്നിരിക്കാം, എന്നാല് ഗ്ലോബല് സൗത്തില് അത് ചുട്ടുപൊള്ളുന്ന ചൂടായിരുന്നു, അവിടെ മോസ്കോയും വാഷിംഗ്ടണും തങ്ങളുടെ താല്പര്യങ്ങള് മുന്നിര്ത്തി, ചെലവ് കണക്കിലെടുക്കാതെ നിഴല് സംഘര്ഷങ്ങളില് ഏര്പ്പെട്ടു. ഇന്നത്തെ പരസ്പരബന്ധിതവും പരസ്പരാശ്രിതവുമായ ലോകം ഒരു വശത്ത് പാശ്ചാത്യര്ക്കും നാറ്റോയ്ക്കും മറുവശത്ത് റഷ്യയും ചൈനയും തമ്മില് ആഴത്തില് ധ്രുവീകരിക്കപ്പെട്ടാല്, രാജ്യങ്ങള്ക്ക് മാത്രമല്ല, മനുഷ്യരാശിക്കും രണ്ടാം ശീതയുദ്ധം അത്ര മോശമാണ്.
1980കളുടെ അവസാനത്തില് ശീതയുദ്ധം അവസാനിച്ചതിനുശേഷം, മിക്ക രാജ്യങ്ങളും ലോകശക്തികളുമായുള്ള അവരുടെ സാമ്പത്തികവും സൈനികവുമായ ബന്ധങ്ങള് വൈവിധ്യവത്കരിക്കുകയും റഷ്യയും യു.എസും തമ്മിലുള്ളതോ യൂറോപ്യന് യൂണിയനും ചൈനയും തമ്മിലുള്ളതോ തിരഞ്ഞെടുക്കാതിരിക്കാന് താല്പര്യപ്പെടുന്നു. ഭൗമരാഷ്ട്രീയ ധ്രുവീകരണത്തിനിടയില് പല രാജ്യങ്ങളും സ്വന്തം താല്പര്യങ്ങള്ക്കായി നോക്കുന്നു, ചില രാജ്യങ്ങള് ഗോതമ്പ്, ഊര്ജം, സൈനിക ഹാര്ഡ്വെയര് എന്നിവയ്ക്കായി റഷ്യയെയോ നിക്ഷേപങ്ങള്, വായ്പകള്, വ്യാപാരം എന്നിവയ്ക്കായി ചൈനയെയോ ആശ്രയിക്കുന്നു. എന്നിട്ടും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളില് രാജ്യങ്ങള് തങ്ങളുടെ പിന്നില് അണിനിരക്കണമെന്ന് യു.എസ് ആവര്ത്തിച്ച് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ന്യൂയോര്ക്കിലെയും വാഷിംഗ്ടണിലെയും 9/11 ആക്രമണത്തെത്തുടര്ന്ന് ‘ഭീകരതയ്ക്കെതിരായ ആഗോള യുദ്ധത്തില്’ ‘നിങ്ങള് ഒന്നുകില് ഞങ്ങള്ക്കൊപ്പം അല്ലെങ്കില് ഞങ്ങള്ക്കെതിരെയാണെന്ന് യു.എസ് പ്രസിഡന്റ് ജോര്ജ്ജ് ഡബ്ല്യു ബുഷ് മുന്നറിയിപ്പ് നല്കി. ഇറാന്, ഇറാഖ്, ഉത്തരകൊറിയ എന്നിവയെ ലോകത്തിന്റെ ‘തിന്മയുടെ അച്ചുതണ്ട്’ എന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ഇറാഖിനെ ആക്രമിക്കാന് തയ്യാറെടുക്കുകയും ചെയ്ത ഉടന്, രാഷ്ട്രങ്ങള് തങ്ങളുടെ പക്ഷം പിടിക്കുകയോ അല്ലെങ്കില് തങ്ങളുടെ കോപം ഏല്ക്കുകയോ ചെയ്യണമെന്ന് അമേരിക്ക ആവശ്യപ്പെട്ടു. തുടര്ന്നുള്ള ദശകത്തില്, വാഷിംഗ്ടണ് ചൈനയുടെ മേല് സമ്മര്ദ്ദം ഉയര്ത്തുകയും യു.എസിന്റെ എല്ലാ വ്യാപാര പങ്കാളികളോടും അമേരിക്കയുടെ പിന്നില് നില്ക്കുകയോ അല്ലെങ്കില് അനന്തരഫലങ്ങള് നേരിടുകയോ ചെയ്യണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടു. ജറുസലേമിനെ ഇസ്രാഈലിന്റെ തലസ്ഥാനമായി അംഗീകരിക്കാനുള്ള തീരുമാനത്തെ അപലപിക്കുന്ന പ്രമേയത്തിന് അനുകൂലമായി വോട്ട് ചെയ്തവരുടെ ‘പേരുകള് എടുക്കുകയാണെന്ന്’ ട്രംപ് ഭരണകൂടം ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലെ അംഗങ്ങള്ക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നല്കുന്നതു വരെ പോയി കാര്യങ്ങള്.
യു.എസ് ക്ഷയിക്കുകയും, ചൈന ഉയരുകയും, റഷ്യ പ്രതികാരത്തോടെ തിരികെ വരികയും ചെയ്യുമ്പോള്, യു.എസിന്റെ നിര്ബന്ധിത സ്വരം വളരെ വിചിത്രവും ക്ഷീണിതവും നിരാശാജനകവുമായി മാറിയിരിക്കുന്നു, ഇത് രാജ്യങ്ങളെ അവരുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം തുറന്നിടാന് പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. സഹായിക്കാനോ സംരക്ഷിക്കാനോ പ്രതിരോധിക്കാനോ വാഷിംഗ്ടണിനെ വിശ്വസിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങള് ഇനിയില്ല, അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ അപമാനത്തിനും ഇറാഖിലെ പരാജയത്തിനും ശേഷമല്ല; സിറിയ, യെമന്, ലിബിയ, മറ്റ് ലോക ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകള് എന്നിവിടങ്ങളിലെ പിഴവുകള്ക്ക് ശേഷമല്ല; തീര്ച്ചയായും, റഷ്യന് സൈനിക ശക്തിയുടെ കാരുണ്യത്തില് അത് ഉപേക്ഷിക്കാന് യുക്രെയ്നെ പ്രേരിപ്പിച്ചതിന് ശേഷമല്ല. കഴിഞ്ഞ പതിറ്റാണ്ടുകളായി ലോകത്തിന് അതിന്റെ നിഷ്കളങ്കത നഷ്ടപ്പെട്ടു, അമേരിക്ക തന്നെ ആക്രമണത്തിനിരയായപ്പോള്, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും ഉന്നതമായ മുദ്രാവാക്യങ്ങള് ഇനി വാങ്ങാനാളില്ല. യുക്രെയ്നില് അധിനിവേശം ആരംഭിച്ചപ്പോള്, ഗ്യാസിനായി യുദ്ധം ചെയ്യുകയോ കഷ്ടപ്പെടുകയോ കൂടുതല് പണം നല്കുകയോ ചെയ്യേണ്ടതില്ലെന്ന് അമേരിക്കന് സമൂഹത്തിന് ഉറപ്പുനല്കാന് ബൈഡന് തിടുക്കപ്പെട്ടു. അല്ലെങ്കില്, ഒരു നിരീക്ഷകന് പരിഹാസപൂര്വം അഭിപ്രായപ്പെട്ടതുപോലെ, ‘അവസാന യുക്രെയ്നിയന് പട്ടാളക്കാരനും വരെ അമേരിക്ക റഷ്യയുമായി യുദ്ധം ചെയ്യാന് പോകുകയാണ്.’
രണ്ടാം ശീതയുദ്ധം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ ചെറുക്കുന്നതിനുള്ള അടിയന്തര അന്താരാഷ്ട്ര ശ്രമങ്ങളെയും, പകര്ച്ചവ്യാധികള് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലെ നിര്ണായക ഏകോപനത്തെയും, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കാനും ദാരിദ്ര്യവും രോഗവും തുടച്ചുനീക്കാനുമുള്ള നിര്ണായക ആഗോള സഹകരണത്തെയും തടസപ്പെടുത്തും. രണ്ടാം ശീതയുദ്ധം മറ്റൊരു ആയുധമത്സരത്തിലേക്ക് നയിക്കുകയും ലോകത്തെ ആണവായുധ പ്രയോഗത്തിലേക്ക് അടുപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും. ചുരുക്കത്തില്, രണ്ടാം ശീതയുദ്ധം മനുഷ്യരുടെ ഭയാനകമായ കഷ്ടപ്പാടുകള്ക്കും സാമ്പത്തിക തകര്ച്ചയ്ക്കും ആഗോള സംഘര്ഷത്തിനും കണക്കാക്കാനാവാത്ത പ്രത്യാഘാതങ്ങള്ക്കും കാരണമാകും.
കടപ്പാട്: അല് ജസീറ